Universal   Design  Learning 


Foto

> wat is U.D.L. ? Lees hier meer over de oorsprong, inhoud, principes, ...

> voorbeelden uit de klaspraktijk met voorbeelden en downloads

> de doezelklas ... Doe Het Zelf.  Eén groot UDL-voorbeeld gebaseerd op het vak WO

> STEM-projecten worden ook ingeschakeld om alle talenten te benutten


Foto


voorbeelden van U.D.L. 
volgens het eerste principe

korte uitleg eerste principe : 
informatie op verschillende manieren aanbieden  cf. Herkenningsnetwerk

meer uitleg vind je op de pagina "UDL-uitleg

Foto



voorbeeld 1: aanbieden van informatie (website siho)

informatie vooraf flexibel (bv. digitaal) ter beschikking stellen zodat leerlingen zelf kunnen kiezen voor de grootte van de tekst of afbeeldingen, de kleur die gebruikt wordt om ergens nadruk op te leggen, wanneer ze dit voorbereiden, ... Werken met webquest, Bingel, wrts, klasblog, Weebly, ...

  

 

Foto
Foto

voorbeeld 2: lettertype overdenken (website siho)
Bij gebruik van een tekstboek, een leesbaar lettertype gebruiken. 
Geprint zijn lettertypes met schreef het best leesbaar. ( bv. Times New Roman...)

Op een projector zijn schreefloze lettertypes beter leesbaar. (bv.  Arial, Verdana, ...)

Foto

voorbeeld 3: visualiseren en linken leggen (website siho)
Verduidelijk een complexe structuur/theorie door door linken te leggen in een mindmap/schema/...

voorbeeld 4 : verschillende aanbiedingsvormen gebruiken (website siho)
probeer hoofdgedachten uit een les ook aan te bieden in een alternatieve vorm 
(bv. eerst met een tekst, erna met een korte video, luisterverhaal, teksten, film, ...)

 
 
 
 

voorbeeld 5: QR-huistaken (HHH - 5C)
eenzelfde huistaak waar de lkr. op voorhand aanduidt wat de lln. moet maken

elke oefening wordt apart  verbeterd met onmiddellijke feedback, plaats voor verbetering, ...
geen punten, wel zinnen
op de huistaken staat een link naar een yurlspagina, 
hierop wordt per oefening uitgelegd hoe deze in de klas aangeleerd werd en hoe je dit kan oplossen. 
De uitleg wordt ondersteund met instructiefilmpjes, deze werden door kinderen gemaakt!

Als 'gadget' staat er naast elke oefening een QR-code, als je die scant ga je onmiddellijk naar het juiste filmpje/uitleg.



voorbeeld 6: woordenlijsten met wrts.nl (HHH - 5C)
woordjes van Frans kunnen met woordkaartjes geleerd worden maar ook met wrts.nl
de woordenlijsten worden in de klas ingegeven (bevordert ICT-vaardigheden) en nagekeken, hier wordt tijd voor vrijgemaakt. De inoefening is vrijblijvend (kaartjes of op de PC) en kan ook thuis 

gebeuren, lln. kiest dit zelf.

Foto

voorbeeld 7: klasregels anders opbouwen (HHH - 5C)
klasregels worden samen opgesteld; 
de lln. gaan eerst fotograferen wat ze NIET mogen doen op school, daaruit worden de drie belangrijkste klasregels gevormd, dezelfde afbeeldingen worden later gebruikt om aan fotobewerking te doen


voorbeeld 8: koken, ontbijt & Frans (HHH - 5C)
ontbijt in de klas, leerlingen zoeken zelf recepten op (de tweede keer in het Frans) en maken en koken alles zelf. Er mogen alleen ingrediënten meegebracht worden van thuis.

voorbeeld 9: karaoké, zingen,  .... (HHH - 5C)
dit zorgt steeds voor een leuke sfeer maarje kan ook zingen in een andere taal;

duid dan bv. de Franse werkwoorden aan, wijs op de gebruikte aanhalingstekens, laat ond. en pv. aanduiden, ...

voorbeeld 10: alternatieve vorm van 4-sporenbeleid

bij het begin van een nieuw blok (wiskunde) wordt de springtest afgenomen:
Deze test bevat één oefening van elke onderwerp, indien mogelijk via Bingel.

De resultaten worden verwerkt.
oefeningen die leerlingen juist hebben moeten ze niet meer maken in hun boek. 
bv. een ln. maakt een oefening rond Romeinse cijfers, alles is correct --> 
in dat blok moeten de oefeningen op Romeinse cijfers niet meer gemaakt worden.


bij het begin van elke les krijgt de ln. een overzichtsblad waarop staat welke oefeningen gemaakt moeten worden.
vervolgens krijgt de ln. nog de keuze om een groep te kiezen

  • ik volg de les en werk nadien met de leerkracht
  • ik volgen de les en werk erna zelfstandig
  • ik start onmiddellijk zelfstandig

leerlingen die sneller klaar zijn werken aan hun projecten, al dan niet van wiskunde.


voorbeelden van U.D.L. 
volgens het tweede principe

korte uitleg tweede principe : 
leerlingen kunnen op verschillende manieren met materiaal omgaan en op verschillende manieren aantonen wat ze geleerd hebben  cf. strategisch netwerk

Foto

voorbeeld 1 : antwoordkaartje (website siho)
Vragen opstellen met ja- en nee antwoorden, elke leerling krijgt een groen/rood kaartje zodat ze alleen mee kunnen antwoorden.

voorbeeld 2: andere methodieken gebruiken
Gebruik maken van de methodieken zoals rollenspel, tableau vivant, drama, dialogen, ...


voorbeeld 3 : keuzes laten 
Laat de leerlingen zelf kiezen waar artikels worden opgezocht: in de bibliotheek of online. 
Bespreek achteraf ook de voor- en nadelen.

voorbeeld 4: gevarieerd vragen (website siho)
Op een toets gevarieerde vragen aanbieden die aansluiten bij de verschillende leerstijlen van de studenten: reproductievragen, inzichtsvragen, toepassingsvragen, enz..

- niet alle vakken worden op punten gequoteerd
- thema kaarten: echte schatkaart maken, schat verstoppen en zoeken, kaarten bespreken & beoordelen
- thema lichaam: je lichaam levensgroot natekenen (leren observeren!) met diverse media, weetjes opzoeken, 
   geleerde noteren en delen met andere leerlingen, ...
- thema technologie: zelf verlichting, alarmen, uitvindingen, ... maken en het proces toelichten


- thema la vita è bella: neerslag van de film maken met bv. powerpoint, prezi, collage, mindmap, kijkdoos, ...


voorbeeld 5: leessoftware (website siho)
Studenten gebruik laten maken van SprintPlus en Kurzweil

voorbeeld 6: doelen van de les duiden (website siho)
Van bij de start van de les duidelijk de doelstellingen & evaluatievormen + criteria bespreken.

voorbeeld 7: zelf een activiteit uitwerken (website siho)
Leerlingen zelf een activiteit, evenement of studiereis laten voorbereiden waarbij ze ook zelf doelstellingen moeten vooropstellen en uitwerken. Hen hierbij ook ondersteunen.

   

Foto

voorbeeld 8: schrijfopdrachten (HHH - 5C)
op voorhand doelen geven die gecontroleerd zullen worden

deze keer letten we alleen op hoofdletters & leestekens, .... (max. een drietal aandachtspunten)
ook quoteren op gebruik van schrijfstijl, maken van correcte zinnen, inhoudelijk, ...
bv. een artikel schrijven op een manier die past bij een reporter, opzoekwerk belonen, ...

voorbeeld 9: uit de klas gaan (HHH-5C)
 er wordt vaak uit de klas lesgeven (tuin, gang, speelplaats, ...) waarbij lln. in groep samen aan een opdracht werken.
hier helpen ze elkaar en leren ze dus ook van elkaar!










voorbeeld 10: kinderen zorgen voor elkaar (HHH - 5des en 6des)

kinderen van hogere klassen 'zorgen' voor de lagere klassen. 
tutorlezen is hier een bekend voorbeeld van maar  zesdejaars kunnen ook spelletjes voorbereiden die ze met het eerste leerjaar spelen, oudere lln. schrijven brieven aan klassen die op zee-, sport-  of boerderijklassen gaan enz....



voorbeeld 11: 
alle talenten benutten (HHH - 5C - Doezelklas)
er wordt ook aandacht besteed aan andere zoals vaardigheden, koken, toneel, timmeren, metsen, klei, ... 
Deze activiteiten staan niet los van de lessen, ze worden allemaal gekaderd in het project waaraan gewerkt wordt.

Ze kunnen als evaluatie gebruikt worden maar ook om nieuwe leerstof aan te brengen:

- lampje doen branden en zo ontdekken waaruit een stroomkring opgebouwd is
- flesopener maken en zo ontdekken hoe hefbomen werken
- vliegers vouwen, wedstrijd houden en uiteindelijk leren hoe vliegtuigen vliegen
- toneeltje doen, dit filmen en bespreken en zo komen tot voorwaarden voor een goede film
- koken met gegeven recepten, achteraf bespreken wat makkelijk/moelijk was of wat er ontbrak,
   zo komen de lln. zelf tot de eigenschappen en opbouw van een goed recept


voorbeelden van U.D.L. 
volgens het derde principe

korte uitleg derde principe : 
Studenten op verschillende manieren betrokken laten voelen  cf. affectief netwerk

Foto

voorbeeld 1 : vertrekken vanuit de leefwereld  (website siho)
Werken met voorbeelden uit de leefwereld van de leerling.

Foto

voorbeeld 2: keuze laten  (website siho)
Bij een taak kunnen de studenten in groep werken en kiezen of ze een opdracht  uitwerken aan de hand van een presentatie, quiz, paper,… (powerpoint, prezi, mindmap, ...)


voorbeeld 3 : lokale omgeving inschakelen  (website siho)
Gastsprekers of ervaringsdeskundigen uit het werkveld uitnodigen.

schakel zo vaak mogelijk de hulp in van buitenstaanders, laat ouders/grootouders komen vertellen. 
Er zijn ook veel organisaties die gratis (!) uitleg komen geven in de klas.











- Pakistan: algemene uitleg met interactieve werkvormen gevolgd doro 4 workshops waaraan de lln. deel kunnen nemen. (henna, koken, rituelen, urdu, dans, ...)


- KUL: wetenschappers die in de klas uitleg geven en proefjes komen doen. (gisten, chocolade, ...) dit om de knelpuntberoepen te promoten. Aansluitend wordt er ook meegedaan met STEM-projecten

- DOMO: (door ondersteuning mee opvoeden) een goed doel dat elk jaar gesteun wordt door de kinderen, zij bepalen zelf of ze hier mee aan willen doen, er wordt op voorhand uitleg gegeven over de werking). 
Dit gebeurt ook voor andere projecten zoals Damiaanactie, welzijnszorg, 11-11-11, ... 


- brandweer: interactieve workshops over brandgevaar, wat te doen bij brandwonden, EHBO, ...

- dode hoek: lokale transportbedrijven komen langs met de vrachtwagen, geven uitleg, laten uittesten, ...

voorbeeld 4: zelfevaluatie uitwerken  (website siho)
een camera gebruiken zodat leerlingen zichzelf kunnen observeren/evalueren/bijsturen.

voorbeeld 5: leren van elkaar (website siho)
Studenten leggen aan elkaar de leerstof uit, eventueel gebruik makend van een forum

voorbeeld 6: feedback (website siho)
Op regelmatige basis geïndividualiseerde feedback geven waarbij je zowel aandacht hebt voor sterktes en werkpunten in het proces en het product.


aanvullend voorbeeld 'actua' (HHH - 5C)

actua gaat elke dag door, dit wordt klassikaal aangeleerd en uitgetest.
De eerste lln.  krijgen sowieso het maximum van de punten, zij durven het immers aan.

Elke actua wordt op verschillende punten beoordeeld (met zinnen en punten).
De nabespreking volgt onmiddellijk, eerst door de klasgroep (goede en minder goede punten) waarbij zij leren om feedback te  geven en te krijgen. Vervolgens zegt de lkr. wat hij er van vond. Tenslotte zegt de ln. zelf wat zijn indruk was, 

Het verslag gaat onmiddellijk mee, wordt getekend en voor de volgende actua opgenomen als vertrekpunt.

voorbeeld 7: mijn lichaam - Splits lange termijn doelen op in korte termijndoelen
In het wo-thema 'mijn lichaam' worden alle systemen overlopen (skelet, bloedsomloop, ademhaling, spijsvertering, ...) na elke les moeten de leerlingen wat ze geleerd hebben bijtekenen/noteren op hun blad. 
Dit is een levensgrote weergave van hun lichaam. 

Doorheen andere lessen worden er weetjes opgezocht die bij op het lichaam gekleefd worden, 
bv. de Franse benamingen maar evengoed grappige weetjes, ...


Het begeleiden is hier heel belangrijk, het gaat hier niet om het mooi kunnen tekenen, echter wel leren observeren, verschillende media gebruiken, nauwkeurig werken, ...

voorbeeld 8: foutloze kopieeroefeningen (HHH - 5C)
In dit geval ga je echt voor 0 fouten in een kopieeroefening bij Frans en wordt de groepsdruk gebruikt; 
er  wordt onbeperkte tijd gegeven. Daarna mogen de leerlingen bij elkaar verbeteren. 
Er wordt onmiddellijk verbeterd door de lkr. zodat de klas weet of ze nul fouten behaald hebben, 
hier wordt een positieve bekrachtiging aan gekoppeld.

voorbeeld 9: au marché à Wavre (HHH - 5C)
Elk jaar gaan we met de klas naar de markt in Waver, daar moeten de leerlingen ingrediënten kopen, later wordt hiermee gekookt in de klas.
De ene klas maakt soep, de andere broodjes. Er wordt uitgewisseld zodat alle leerlingen soep en broodjes hebben.


De aankopen dienen  in het Frans te gebeuren, de klas is onderverdeeld in kleine groepen met een ouder. 
Er is ook een interview en zoektocht waarbij het eindpunt geheim is. 
Door het gebruik van nood-enveloppes wordt het spelgehalte nog verhoogd.
alles wordt voorbereid in de klas, nieuwe woordenschat/liedjes/grammatica/...worden zo aangeleerd, 
ook het recept wordt zelf gekozen waarbij de lln. zelf de ingrediënten bepalen